Subpage under development, new version coming soon!
Subject: (Politiek) Discussietopic
@Zwelgje, dank je. Maar mijn vraag ging vooral naar jullie meningen :P Niet over hoe ethiek wordt gezien door verschillende mensen.
@mjakk,
Dat gebeurt niet. Voortschrijdend inzicht kan de normen veranderen. In de jaren dertig was het heel normaal dat je zuurbaden in de bodem mocht legen, maar tegenwoordig wordt dat als onethisch gezien. Waarom? Omdat we door schade en schande wijs zijn geworden. Daarnaast zijn er situaties denkbaar waarin er zich nieuwe dingen voordoen. Daarnaast, onder welke autoriteit zou je normen willen vaststellen?
Dat is waar. Maar volgens jou kunnen we nu dus niet objectief vaststellen dat zuurbaden in de bodem legen slecht is? Dit kan over 20 jaar weer anders zijn? Er is geen methode om erachter te komen of zuurbaden daadwerkelijk slecht zijn, louter 'voortschrijdend inzicht'?
@Schepel,
"Het beschermen van je bevolking tegen mogelijke terroristische aanslagen of het morele verbod op marteling?"
Het morele verbod op marteling.
"Het is een absolute farce om te denken dat moraliteit tijdloos is."
Als gelovige kan ik helaas niet anders ;-). Maar ook als ongelovige is het niet ondenkbaar om te stellen dat moraliteit tijdloos is. Er is, ook zonder God, een methode om erachter te komen wat moreel is, die niet af hoort te hangen van tijd en plaats.
"Deze moeten worden uitgevonden en worden geaccepteerd alvorens ze als norm kunnen worden ervaren. "
Zelfs als ze worden uitgevonden, betekent niet dat ze 'subjectief' zijn, toch? En of ze geaccepteerd worden door de 'meerderheid' of groep mensen binnen een samenleving geeft ook niet aan of het moreel is, toch?
@mjakk,
Dat gebeurt niet. Voortschrijdend inzicht kan de normen veranderen. In de jaren dertig was het heel normaal dat je zuurbaden in de bodem mocht legen, maar tegenwoordig wordt dat als onethisch gezien. Waarom? Omdat we door schade en schande wijs zijn geworden. Daarnaast zijn er situaties denkbaar waarin er zich nieuwe dingen voordoen. Daarnaast, onder welke autoriteit zou je normen willen vaststellen?
Dat is waar. Maar volgens jou kunnen we nu dus niet objectief vaststellen dat zuurbaden in de bodem legen slecht is? Dit kan over 20 jaar weer anders zijn? Er is geen methode om erachter te komen of zuurbaden daadwerkelijk slecht zijn, louter 'voortschrijdend inzicht'?
@Schepel,
"Het beschermen van je bevolking tegen mogelijke terroristische aanslagen of het morele verbod op marteling?"
Het morele verbod op marteling.
"Het is een absolute farce om te denken dat moraliteit tijdloos is."
Als gelovige kan ik helaas niet anders ;-). Maar ook als ongelovige is het niet ondenkbaar om te stellen dat moraliteit tijdloos is. Er is, ook zonder God, een methode om erachter te komen wat moreel is, die niet af hoort te hangen van tijd en plaats.
"Deze moeten worden uitgevonden en worden geaccepteerd alvorens ze als norm kunnen worden ervaren. "
Zelfs als ze worden uitgevonden, betekent niet dat ze 'subjectief' zijn, toch? En of ze geaccepteerd worden door de 'meerderheid' of groep mensen binnen een samenleving geeft ook niet aan of het moreel is, toch?
Aangezien jij zegt dat mijn visie over conservatisme niet strookt met de werkelijkheid, vroeg ik me af hoe je het dan wél noemt.
Voor het misverstand heel groot wordt, wil ik dit graag wat scherper formuleren. De stelling die jij poneerde over wat conservatisme naar jouw idee in zou houden, strookt niet met de oorspronkelijke betekenis die er aan wordt gegeven.
Ik zie mezelf als conservatief-liberaal.
Dit is, heel zuiver beschouwd, tamelijk tegenstrijdig. Het liberalisme staat lijnrecht tegenover het conservatisme. Tenminste, als je de Britse 'norm' volgt.
Ik sta namelijk nogal terughoudend tegenover verandering, hecht veel belang aan tradities en waarden en ben bijvoorbeeld tegen abortus, tenzij in welomschreven gevallen, zoals een aantoonbaar risico voor de moeder.
Aan welke tradities? Conservatisme valt primair te koppelen aan het verlangen de status quo te handhaven of een bepaalde situatie uit het verleden te herstellen om deze vervolgens tot in het oneindige te handhaven. Conservatisme slaat primair op het in stand willen houden van specifieke machtsverhoudingen. De voorbeelden die je nu noemt liggen meer op religieus vlak. In nederlandse termen, zou ik verwachten dat je CU zou stemmen. Dit is echter te beperkt om een oordeel te vormen. Buiten het stuk over abortus, had ik bijvoorbeeld hetzelfde kunnen zeggen. En dat terwijl ik toch duidelijk anders gekleurd ben in politiek opzicht. :-)
Voor het misverstand heel groot wordt, wil ik dit graag wat scherper formuleren. De stelling die jij poneerde over wat conservatisme naar jouw idee in zou houden, strookt niet met de oorspronkelijke betekenis die er aan wordt gegeven.
Ik zie mezelf als conservatief-liberaal.
Dit is, heel zuiver beschouwd, tamelijk tegenstrijdig. Het liberalisme staat lijnrecht tegenover het conservatisme. Tenminste, als je de Britse 'norm' volgt.
Ik sta namelijk nogal terughoudend tegenover verandering, hecht veel belang aan tradities en waarden en ben bijvoorbeeld tegen abortus, tenzij in welomschreven gevallen, zoals een aantoonbaar risico voor de moeder.
Aan welke tradities? Conservatisme valt primair te koppelen aan het verlangen de status quo te handhaven of een bepaalde situatie uit het verleden te herstellen om deze vervolgens tot in het oneindige te handhaven. Conservatisme slaat primair op het in stand willen houden van specifieke machtsverhoudingen. De voorbeelden die je nu noemt liggen meer op religieus vlak. In nederlandse termen, zou ik verwachten dat je CU zou stemmen. Dit is echter te beperkt om een oordeel te vormen. Buiten het stuk over abortus, had ik bijvoorbeeld hetzelfde kunnen zeggen. En dat terwijl ik toch duidelijk anders gekleurd ben in politiek opzicht. :-)
Als gelovige kan ik helaas niet anders ;-).
Natuurlijk wel. Je zult toch moeten erkennen dat er een tijd was voor Christus. Alle normen die jij als 'tijdloos'ervaart, zijn een keer uitgevonden. In die tijd zijn normen ook weer in onbruik geraakt. Het is in goed Christelijke kringen lange tijd volstrekt aanvaard geweest om mensen op de brandstapel te zetten. Dat zuiverde de persoon en bespaarde tijd in de hel. Heel menselijk dus!
Er is, ook zonder God, een methode om erachter te komen wat moreel is, die niet af hoort te hangen van tijd en plaats.
Het idee van 'natuurrecht' is ook uitgevonden. Het is pas relatief recent geaccepteerd als beginsel, zij het niet universeel. Duitsland is het bijvoorbeeld nog steeds principieel mee oneens waardoor de neurenberg tribunalen daar niet als rechtsgeldig worden erkend.
Ik ben graag met je eens dat er een 'moreel kompas' is. Je weet instinctief vaak wel of iets goed of fout is. Wat je echter ook moet beseffen is dat het resultaat is van cultuur (en opvoeding binnen die cultuur). Uiteindelijk is compassie iets wat niet natuurlijk is. Je zult een kat geen medelijden zien hebben met een muis of een vogel, zelfs al heeft de kat geen honger. Spelen (trainen?) is belangrijker.
Natuurlijk wel. Je zult toch moeten erkennen dat er een tijd was voor Christus. Alle normen die jij als 'tijdloos'ervaart, zijn een keer uitgevonden. In die tijd zijn normen ook weer in onbruik geraakt. Het is in goed Christelijke kringen lange tijd volstrekt aanvaard geweest om mensen op de brandstapel te zetten. Dat zuiverde de persoon en bespaarde tijd in de hel. Heel menselijk dus!
Er is, ook zonder God, een methode om erachter te komen wat moreel is, die niet af hoort te hangen van tijd en plaats.
Het idee van 'natuurrecht' is ook uitgevonden. Het is pas relatief recent geaccepteerd als beginsel, zij het niet universeel. Duitsland is het bijvoorbeeld nog steeds principieel mee oneens waardoor de neurenberg tribunalen daar niet als rechtsgeldig worden erkend.
Ik ben graag met je eens dat er een 'moreel kompas' is. Je weet instinctief vaak wel of iets goed of fout is. Wat je echter ook moet beseffen is dat het resultaat is van cultuur (en opvoeding binnen die cultuur). Uiteindelijk is compassie iets wat niet natuurlijk is. Je zult een kat geen medelijden zien hebben met een muis of een vogel, zelfs al heeft de kat geen honger. Spelen (trainen?) is belangrijker.
Voor het misverstand heel groot wordt, wil ik dit graag wat scherper formuleren. De stelling die jij poneerde over wat conservatisme naar jouw idee in zou houden, strookt niet met de oorspronkelijke betekenis die er aan wordt gegeven.
Ahzo. Dan heb je inderdaad gelijk.
Dit is, heel zuiver beschouwd, tamelijk tegenstrijdig. Het liberalisme staat lijnrecht tegenover het conservatisme. Tenminste, als je de Britse 'norm' volgt.
Het zou tegenstrijdig zijn indien beiden zouden gelden op het sociale vlak. Ik ben echter enkel liberaal op economische thema's, niet op ethische of maatschappelijke kwesties.
Aan welke tradities? Conservatisme valt primair te koppelen aan het verlangen de status quo te handhaven of een bepaalde situatie uit het verleden te herstellen om deze vervolgens tot in het oneindige te handhaven. Conservatisme slaat primair op het in stand willen houden van specifieke machtsverhoudingen. De voorbeelden die je nu noemt liggen meer op religieus vlak. In nederlandse termen, zou ik verwachten dat je CU zou stemmen. Dit is echter te beperkt om een oordeel te vormen. Buiten het stuk over abortus, had ik bijvoorbeeld hetzelfde kunnen zeggen. En dat terwijl ik toch duidelijk anders gekleurd ben in politiek opzicht. :-)
Tradities was slecht gekozen, 'normen en waarden' was beter gekozen. Een situatie uit het verleden herstellen lijkt me eerder reactionair dan conservatisme. Ik zou overigens nooit op ChristenUnie stemmen. Dat zou ik niet over mijn atheïstisch hart krijgen :p Ik weet ook niet of die zo liberaal zijn op het economische vlak? Ik zou vermoedelijk VVD stemmen.
Daarom dat conservatieve CD&V'ers (zeg maar een Vlaamse CDA) ook zeggen dat Vlaamsnationalisten geen échte conservatieven kunnen zijn, aangezien ze de huidige machtsverhoudingen sterk willen veranderen.
Ahzo. Dan heb je inderdaad gelijk.
Dit is, heel zuiver beschouwd, tamelijk tegenstrijdig. Het liberalisme staat lijnrecht tegenover het conservatisme. Tenminste, als je de Britse 'norm' volgt.
Het zou tegenstrijdig zijn indien beiden zouden gelden op het sociale vlak. Ik ben echter enkel liberaal op economische thema's, niet op ethische of maatschappelijke kwesties.
Aan welke tradities? Conservatisme valt primair te koppelen aan het verlangen de status quo te handhaven of een bepaalde situatie uit het verleden te herstellen om deze vervolgens tot in het oneindige te handhaven. Conservatisme slaat primair op het in stand willen houden van specifieke machtsverhoudingen. De voorbeelden die je nu noemt liggen meer op religieus vlak. In nederlandse termen, zou ik verwachten dat je CU zou stemmen. Dit is echter te beperkt om een oordeel te vormen. Buiten het stuk over abortus, had ik bijvoorbeeld hetzelfde kunnen zeggen. En dat terwijl ik toch duidelijk anders gekleurd ben in politiek opzicht. :-)
Tradities was slecht gekozen, 'normen en waarden' was beter gekozen. Een situatie uit het verleden herstellen lijkt me eerder reactionair dan conservatisme. Ik zou overigens nooit op ChristenUnie stemmen. Dat zou ik niet over mijn atheïstisch hart krijgen :p Ik weet ook niet of die zo liberaal zijn op het economische vlak? Ik zou vermoedelijk VVD stemmen.
Daarom dat conservatieve CD&V'ers (zeg maar een Vlaamse CDA) ook zeggen dat Vlaamsnationalisten geen échte conservatieven kunnen zijn, aangezien ze de huidige machtsverhoudingen sterk willen veranderen.
@Zwelgje, dank je. Maar mijn vraag ging vooral naar jullie meningen :P Niet over hoe ethiek wordt gezien door verschillende mensen.
Die heb ik ook gegeven, maar dat was misschien niet duidelijk: ;)
Eigenlijk kan je zeggen dat deze stelling vooral geld voor de abstracte vormen van Ethiek, maar steeds minder relevant wordt naar mate je naar toepassings vormen van Ethiek gaat kiken.
(Met stelling bedoel ik je vraag Horen ethische afwegingen niet objectief vast te stellen zijn zonder invloed van tijd en context? )
Dus: ja, op abstract nivo behoren ethische afwegingen objectief vast te stellen zijn zonder invloed van tijd en context, omdat het uitgaat van het vaststellen van basis principes voor het menselijk handelen. Maar hoe meer je naar het toepassings nivo gaat hoe groter de rol van tijd en context behoort te worden.
Voorbeeld:
Als ik nu de hond van de buren doodsteek, is dat moreel juist?
Als ik morgen de hond van de buren doodsteek terwijl hij zijn tanden zet in de arm van de buurjongen van 4 jaar, is het dan moreel juist?
(Ik verwacht geen antwoorden, puur ter illustratie. Trouwens vanuit de Ethiek gezien zijn meerdere antwoorden mogelijk :) )
@mjakk
Dat gebeurt niet. Voortschrijdend inzicht kan de normen veranderen. In de jaren dertig was het heel normaal dat je zuurbaden in de bodem mocht legen, maar tegenwoordig wordt dat als onethisch gezien.
In dit soort afwegingen speelt ethiek geen (grote) rol. Normen en waarden zijn niet de uitgangspunten van Ethiek, maar zijn (ongeschreven) regels die door een samenleving worden gevormd/vastgesteld.
Ethiek gaat uit van het proberen vast te stellen van de principes bij het menselijk handelen die bepalen wat goed of fout is.
Normen en Waarden zijn meer de uitkomst van dit handelen, het (onbewust) maken van die afweging, of juist het gebrek daaraan. Zo kunnen normen en waarden bepaalde handelingen rechtvaardigen (bijv stenigen van overspelige vrouwen), maar kan de ethiek die juist beoordelen als moreel onjuist.
(edited)
Die heb ik ook gegeven, maar dat was misschien niet duidelijk: ;)
Eigenlijk kan je zeggen dat deze stelling vooral geld voor de abstracte vormen van Ethiek, maar steeds minder relevant wordt naar mate je naar toepassings vormen van Ethiek gaat kiken.
(Met stelling bedoel ik je vraag Horen ethische afwegingen niet objectief vast te stellen zijn zonder invloed van tijd en context? )
Dus: ja, op abstract nivo behoren ethische afwegingen objectief vast te stellen zijn zonder invloed van tijd en context, omdat het uitgaat van het vaststellen van basis principes voor het menselijk handelen. Maar hoe meer je naar het toepassings nivo gaat hoe groter de rol van tijd en context behoort te worden.
Voorbeeld:
Als ik nu de hond van de buren doodsteek, is dat moreel juist?
Als ik morgen de hond van de buren doodsteek terwijl hij zijn tanden zet in de arm van de buurjongen van 4 jaar, is het dan moreel juist?
(Ik verwacht geen antwoorden, puur ter illustratie. Trouwens vanuit de Ethiek gezien zijn meerdere antwoorden mogelijk :) )
@mjakk
Dat gebeurt niet. Voortschrijdend inzicht kan de normen veranderen. In de jaren dertig was het heel normaal dat je zuurbaden in de bodem mocht legen, maar tegenwoordig wordt dat als onethisch gezien.
In dit soort afwegingen speelt ethiek geen (grote) rol. Normen en waarden zijn niet de uitgangspunten van Ethiek, maar zijn (ongeschreven) regels die door een samenleving worden gevormd/vastgesteld.
Ethiek gaat uit van het proberen vast te stellen van de principes bij het menselijk handelen die bepalen wat goed of fout is.
Normen en Waarden zijn meer de uitkomst van dit handelen, het (onbewust) maken van die afweging, of juist het gebrek daaraan. Zo kunnen normen en waarden bepaalde handelingen rechtvaardigen (bijv stenigen van overspelige vrouwen), maar kan de ethiek die juist beoordelen als moreel onjuist.
(edited)
Ik zal je eens duidelijk maken hoe ik jow stukken lees,
ik vind wel dat sommigen hier zich wedeorm bezondigen aan het gelijkstellen van conservatief met "slecht, kwaad, of dom"...
er wordt bv beweerd dat vasthouden aan normen en waarden niks heeft betekend voor het vrije westen....
Jawel, ontken maar weer de hele christelijke geschiedenis, doe maar alsof het kwam aanwaaien.Heb je naasten lief, behandel anderen zoals jezelf behandeld wilt worden etcetera...
Nee, voor onze extreem linkse vrinden is religie "heksenjac..... bla bla bla bla, weg interesse en ik lees t niet meer, ben al bij de volgende post die wel normaal te lezen is. De rest is allemaal weggegooide tijd door de manier van schrijven en de elle lange onzinverhalen.
ik vind wel dat sommigen hier zich wedeorm bezondigen aan het gelijkstellen van conservatief met "slecht, kwaad, of dom"...
er wordt bv beweerd dat vasthouden aan normen en waarden niks heeft betekend voor het vrije westen....
Jawel, ontken maar weer de hele christelijke geschiedenis, doe maar alsof het kwam aanwaaien.Heb je naasten lief, behandel anderen zoals jezelf behandeld wilt worden etcetera...
Nee, voor onze extreem linkse vrinden is religie "heksenjac..... bla bla bla bla, weg interesse en ik lees t niet meer, ben al bij de volgende post die wel normaal te lezen is. De rest is allemaal weggegooide tijd door de manier van schrijven en de elle lange onzinverhalen.
Ik heb hier vrij weinig meningen gezien die ten koste van anderen gingen.
En een mening mag iedereen hebben, hoe je naar die mening handeld bepaald of je fout bezig bent :)
En een mening mag iedereen hebben, hoe je naar die mening handeld bepaald of je fout bezig bent :)
Je zult een kat geen medelijden zien hebben met een muis of een vogel, zelfs al heeft de kat geen honger. Spelen (trainen?) is belangrijker.
Dit is natuurlijk een scheve vergelijking. Wij hebben van oorsprong ook slechts medelijden met onze eigen soort, dat hebben katten (en veel andere zoogdieren) ook. Daarnaast, als je een prooi noemt heeft hij dat nodig om te overleven, niemand heeft ooit medelijden gehad met een prooi. Toen mensen op bizons, everzwijnen en anderen jaagden hadden ze er ook absoluut geen medelijden mee. Katten en honden kunnen daarnaast wel degelijk medelijden met andere diersoorten hebben zolang dit geen prooi of predator is.
De meest recente schattingen zijn dat het voor een hond (ok, gedomesticeerd, veel sneller dan andere (zoog)huisdieren en zeker sneller dan wilde dieren) 4 seconden duurt vanaf de ontmoeting of hij om een mens geeft; na 4 seconden positief contact met een hond (even aaien) zou hij al iets om je leven geven. Dit verschilt natuurlijk wel per hond en is op voorwaarde dat er geen ernstige genetische afwijkingen zijn en daarnaast is het een schatting door analysering van gedrag en hersenactiviteit van honden in verschillende situaties, heel accuraat kan het natuurlijk niet zijn aangezien we zelf geen honden zijn. Voor katten zat het volgens mij meer in de regio 30 minuten tot 2 uur, maar dat weet ik niet meer zeker.
Dit is natuurlijk een scheve vergelijking. Wij hebben van oorsprong ook slechts medelijden met onze eigen soort, dat hebben katten (en veel andere zoogdieren) ook. Daarnaast, als je een prooi noemt heeft hij dat nodig om te overleven, niemand heeft ooit medelijden gehad met een prooi. Toen mensen op bizons, everzwijnen en anderen jaagden hadden ze er ook absoluut geen medelijden mee. Katten en honden kunnen daarnaast wel degelijk medelijden met andere diersoorten hebben zolang dit geen prooi of predator is.
De meest recente schattingen zijn dat het voor een hond (ok, gedomesticeerd, veel sneller dan andere (zoog)huisdieren en zeker sneller dan wilde dieren) 4 seconden duurt vanaf de ontmoeting of hij om een mens geeft; na 4 seconden positief contact met een hond (even aaien) zou hij al iets om je leven geven. Dit verschilt natuurlijk wel per hond en is op voorwaarde dat er geen ernstige genetische afwijkingen zijn en daarnaast is het een schatting door analysering van gedrag en hersenactiviteit van honden in verschillende situaties, heel accuraat kan het natuurlijk niet zijn aangezien we zelf geen honden zijn. Voor katten zat het volgens mij meer in de regio 30 minuten tot 2 uur, maar dat weet ik niet meer zeker.
Zo scheef vind ik de vergelijking niet. Let ook op het deel: "zelfs al heeft de kat geen honger"! Het gaat in alle gevallen om andere wezens. Als je klassieke teksten leest, zul je ook tegenkomen dat slaven als machines op pootjes werden gezien; het waren geen mensen. Je mocht er dus alles mee doen wat je wilde. Het concept dat je je kunt verplaatsen in een ander, medeleven kunt tonen, is uitgevonden. Mensen zijn en blijven competitieve roofdieren. Er is een heel dun laagje beschaving en 'domesticatie', maar schraap dat laagje weg en de ware menselijke aard komt heel snel boven. Verdiep je maar eens in de commentaren en het handelen van militairen in Irak en Afghanistan.
Klopt, het medeleven van mensen is ook maar selectief. En dat maakt die vergelijking alleen maar schever: Andere zoogdieren hebben ook geen medeleven als het hen erg slecht uit komt. Ja, tuurlijk heeft een roofdier geen medelijden met iets wat zijn prooi kan zijn, dat hadden mensen ook niet vroeger. Ze gaan niet vriendschappelijk of vijandelijk om afgaande of ze honger hebben: ze hebben het instinct dat ze het moeten vermoorden om te kunnen overleven, dus doen ze dat. En in het wild hebben ze daar ook helemaal gelijk in, als je de kans hebt moet je je prooi pakken dan. Honden kan je daar beter op conditioneren, maar die staan ook al veel verder van hun 'natuur' af dan katten.
Is lastig te zeggen wat dieren precies voelen of 'voelen'.
Chimpansees gapen sympathie, mooi voorbeeld :)
Chimpansees gapen sympathie, mooi voorbeeld :)
Dat is inderdaad wat ik eerder al heb gezegd, het is voor hoever wij kunnen weten. Maar medelijden en andere gevoelens toeschrijven aan alleen mensen is onterecht.
Dat is waar. Maar volgens jou kunnen we nu dus niet objectief vaststellen dat zuurbaden in de bodem legen slecht is? Dit kan over 20 jaar weer anders zijn? Er is geen methode om erachter te komen of zuurbaden daadwerkelijk slecht zijn, louter 'voortschrijdend inzicht'?
We zijn er achter gekomen dat er mensen zieken werden, het grondwater vervuild raakte en dat soort dingen. Dat kun je wel objectief vaststellen (ziekte miss wat moeilijker omdat je daar allerlei andere mogelijke verbanden kunt hebben). Daar had alleen men toentertijd niet over nagedacht. Maar dat iets slecht is betekent niet dat het niet de norm hoeft te zijn om dat gedrag achterwege te laten. Autorijden vervuilt ook, maar dat is geaccepteerd gedrag. En er zijn ook gedragingen waarvan je kunt weten dat ze tegen je normen in zullen gaan, ook al zijn ze nog nooit gebeurd.
We zijn er achter gekomen dat er mensen zieken werden, het grondwater vervuild raakte en dat soort dingen. Dat kun je wel objectief vaststellen (ziekte miss wat moeilijker omdat je daar allerlei andere mogelijke verbanden kunt hebben). Daar had alleen men toentertijd niet over nagedacht. Maar dat iets slecht is betekent niet dat het niet de norm hoeft te zijn om dat gedrag achterwege te laten. Autorijden vervuilt ook, maar dat is geaccepteerd gedrag. En er zijn ook gedragingen waarvan je kunt weten dat ze tegen je normen in zullen gaan, ook al zijn ze nog nooit gebeurd.
Dat is inderdaad wat ik eerder al heb gezegd, het is voor hoever wij kunnen weten. Maar medelijden en andere gevoelens toeschrijven aan alleen mensen is onterecht.
Sterker nog, ik denk dat het enige verschil tussen ons en andere dieren is dat wij zelfbewust zijn (in ieder geval meer), voorbeeld, we lijken de enige diersoort te zijn die ervan bewust is dat we dood gaan.
Maar binnen die groep 'andere dieren' zit waarschijnlijk ook nog een heel groot verschil, ook binnen de groep zoogdieren nog.
Sterker nog, ik denk dat het enige verschil tussen ons en andere dieren is dat wij zelfbewust zijn (in ieder geval meer), voorbeeld, we lijken de enige diersoort te zijn die ervan bewust is dat we dood gaan.
Maar binnen die groep 'andere dieren' zit waarschijnlijk ook nog een heel groot verschil, ook binnen de groep zoogdieren nog.
Klopt, heel veel variatie zit daar in. Maar er zijn zich meer die waarschijnlijk bewust zijn van leven en dood, is natuurlijk niet aan te tonen, maar walvissen en olifanten zijn daar bij het meest waarschijnlijk. Er zijn nog wel een hoop anderen die er ook voor in aanmerking komen.
Olifanten herkennen skeletten van voorouders als ze die op hun trektocht tegenkomen, dat voorbeeld ken ik wel. Maar of ze zich daarmee ook bewust zijn van hun eigen aanstaande dood weet ik niet.